Πως εξηγούμε στα παιδιά τα γεγονότα στο Παρίσι
Με το που μπήκαμε σπίτι, μόλις γυρίσαμε από το σχολείο, ο γιος μου άρχισε να μου εξηγεί τα γεγονότα στο Παρίσι, όπως τα κατάλαβε. Να πω ότι εγώ δεν μίλησα καθόλου στα παιδιά για ότι έχει συμβεί, κι ότι άκουσε ήταν από το σχολείο. Ειλικρινά δεν περίμενα ότι παιδιά ηλικίας μόνο 6 χρονών, θα συζητούσαν τέτοια θέματα.
Μακάρι να είχα διαβάσει το πιο κάτω άρθρο νωρίτερα, γιατί απλά άκουσα ότι μου είπε, χωρίς να μιλήσω, γιατί δεν ήξερα τι να πω.
«Τηλεοράσεις, διαδίκτυο και πρωτοσέλιδα ξεδιπλώνουν μπροστά μας την τραγωδία που συνέβη στο Παρίσι. Τα συναισθήματα πολλά και διαφορετικά. Τι μπορούμε να πούμε στα παιδιά που κατακλύζονται από αυτές τις εικόνες;
Επειδή οι πληροφορίες που θα πάρει ένα παιδί, δεν προέρχονται, πλέον, μόνο από την τηλεόραση, αλλά και από το διαδίκτυο ή ακόμα και τις εφημερίδες, μάλλον είναι μια καλή ιδέα να ξεκινήσουμε πρώτα μια συζήτηση με το παιδί μας. Είναι σημαντικό να δώσουμε στο παιδί το μήνυμα ότι είμαστε στη διάθεσή του να το ακούσουμε και να λύσουμε τις απορίες τους.
Μπορούμε να αρχίσουμε την κουβέντα λέγοντας κάτι σαν: «Φαντάζομαι ότι θα είδες τα νέα για την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι;» ή αν είναι μικρότερης ηλικίας: «Έμαθες για τη βόμβα που έβαλαν χθες;». Διαλέξτε τα κατάλληλα λόγια για το παιδί σας, αφού μόνο εσείς γνωρίζετε το ποιες λέξεις θα το βοηθήσουν να καταλάβει το τι συνέβη. Ανάλογα με την ηλικία του, την προσωπικότητα του, και τις εμπειρίες του, το παιδί μπορεί να θέλει να ρωτήσει πολλά πράγματα γύρω από αυτό που συνέβη.
Αν, από την άλλη πλευρά, ένα παιδί σιωπά και δεν μιλά καθόλου, είναι εύκολο να μπούμε στον πειρασμό να πούμε κάτι σαν: «Μικρό είναι, δεν καταλαβαίνει» ή « Ο γιος μου/η κόρη μου δεν ενδιαφέρεται για τέτοια είναι στον κόσμο του». Κλείνοντας, όμως, βιαστικά ένα τέτοιο θέμα, μπορεί να κλείνουμε την πόρτα στην επικοινωνία με ένα παιδί, το οποίο απλά νοιώθει άβολα και αμήχανα και απλά χρειάζεται τον χρόνο του για να εκφραστεί. Μπορούμε να πούμε κάτι σαν: «Όλη μέρα η τηλεόραση μιλά για αυτό που έγινε στη Γαλλία. Έχω στεναχωρηθεί που σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι. Θα ήθελα πολύ να μάθω τι σκέψεις κάνεις εσύ για όλο αυτό»
Σε αυτό το σημείο θεωρώ σημαντικό να τονίσω ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τα δικά μας συναισθήματα να εμπλακούν στη συζήτηση. Φυσικά και μπορούμε να καταθέσουμε το πώς νοιώθουμε, αλλά θυμηθείτε ότι, όταν αποφασίσετε να κάνετε αυτή τη συζήτηση με το παιδί σας, είναι χρήσιμο τα δικά σας συναισθήματα να «έχουν κρυώσει» πρώτα.
Περιορίστε την επαφή του παιδιού με τα μέσα ενημέρωσης. Έπειτα από μια τραγική είδηση τα ΜΜΕ συνήθως τροφοδοτούν το κοινό με λεπτομέρειες, που όχι μόνο δεν είναι απαραίτητες, αλλά μπορεί να δημιουργήσουν περαιτέρω άγχος στο παιδί.
Βοηθήστε το παιδί να κατανοήσει ότι τέτοια γεγονότα είναι εξαιρετικά σπάνια. Πολλά παιδιά δημιουργούν φαντασιώσεις γύρω από τη δική τους πραγματικότητα και καθημερινότητα. «Και αν συμβεί και σε μας αυτό, τι κάνουμε;» μπορεί να ρωτήσουν. Εδώ χρειάζεται να κρατήσουμε ισορροπίες, για να βοηθήσουμε το παιδί να αντέξει το άγχος που νοιώθει, χωρίς να του δώσουμε ψεύτικες πληροφορίες, που θα το μπερδέψουν και θα το φοβίσουν παραπάνω. Αν υιοθετήσουμε μια «χαρούμενη και αισιόδοξη» πλευρά λέγοντας: «Τίποτε δεν θα μας συμβεί βρε κουτό, πάμε να φτιάξουμε πρωινό τώρα…» αφήνουμε το παιδί μας μόνο και παγιδευμένο σε συναισθήματα και σκέψεις, που δεν μπορεί να διαχειριστεί. Μια προσέγγιση που μοιάζει να βοηθά είναι η ακόλουθη: «Αυτό που συνέβη στο Παρίσι συμβαίνει πολύ σπάνια και δεν είναι καθημερινό. Υπάρχει το κράτος και η αστυνομία, που κάνουν ό,τι μπορούν για να είμαστε ασφαλής. Καταλαβαίνω ότι φοβήθηκες, αλλά θέλω να σε διαβεβαιώσω ότι είμαι κοντά σου για να σε ακούσω».
Μια ανοιχτή στάση απέναντι στην πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει το παιδί ώστε να κάνει ερωτήσεις γύρω από τη ζωή και τον θάνατο. Είναι μια καταπληκτική ευκαιρία να έρθετε ουσιαστικά κοντά με το παιδί σας και να μιλήσετε για ένα τόσο σημαντικό θέμα. Είναι σημαντικό, γιατί θα πάρει από εσάς τις σωστές πληροφορίες και θα χτίσετε μαζί του μια βαθύτερη εμπιστοσύνη, που θα κάνει το παιδί σας να στρέφεται σε εσάς.
Με λίγα λόγια:
– Αναγνωρίστε το πόσο σημαντικό είναι να μιλάτε στα παιδιά σας για τέτοιου είδους γεγονότα.
– Δημιουργήστε ένα περιβάλλον επικοινωνίας που να μπορεί το παιδί να αισθάνεται ελεύθερο να ρωτά
– Μην υποτιμάτε αυτά που νοιώθει το παιδί
– Καθησυχάστε το με ρεαλιστικό τρόπο
– Περιορίστε την έκθεση του παιδιού στα ΜΜΕ
– Διατηρήστε τη ρουτίνα σας
– Μιλήστε για τη ζωή και το θάνατο¨.
*Νάνσυ Ψημενάτου Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
