Μαμά… Βαριέμαι! Τι να κάνεις για να απασχολήσεις το παιδί

Γιατί μια δόση βαρεμάρας είναι…καλή!

«Μαμααά, βαριέμαι!»

Καλοκαιράκι, και ποιο παιδί δεν έχει διαμαρτυρηθεί ότι βαριέεεεεται;  Και οι γονείς πώς το βλέπουν;  Συνήθως ενοχικά: αισθάνονται ότι οι ίδιοι δεν κάνουν κάτι σωστά, ότι πρέπει να λύσουν το πρόβλημα αμέσως και προσφέρουν ακόμα περισσότερες δομημένες δραστηριότητες ή «τεχνολογικές» λύσεις (tv, βίντεο, video games, κλπ).  Έτσι όμως δε λύνουν το πρόβλημα, αντίθετα το επιτείνουν!  Τα παιδιά σήμερα χρειάζονται περισσότερο ελεύθερο χρόνο, για δημιουργικό παιχνίδι, χωρίς να έχουν δομημένο χρόνο και δραστηριότητες κατευθυνόμενες από ενήλικες.

Γιατί ο ελεύθερος και ‘ανοργάνωτος’ χρόνος είναι τόσο απαραίτητος στα παιδιά;

Όταν λέμε ελεύθερος χρόνος, εννοούμε ώρα που δεν είναι δομημένη, οργανωμένη και προγραμματισμένη να κάνει κάτι όμορφο και ξεκούραστο το παιδί αλλά με την έννοια του ‘μαθήματος’.  Για παράδειγμα στον ελεύθερο χρόνο τους τα παιδιά κάνουν μπαλέτο, καράτε, αθλητικές ή καλλιτεχνικές δραστηριότητες που τις επιλέγουν και τις αγαπούν, αλλά αυτό δεν είναι ελεύθερος ανοργάνωτος χρόνος, είναι ελεύθερος δομημένος χρόνος, που αναμφισβήτητα τους προσφέρει πολλά, όμως δεν τους επιτρέπει πρόσβαση σε ένα: την πλούσια φαντασία τους!

Ο ελεύθερος ανοργάνωτος χρόνος δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να εξερευνήσουν τον εσωτερικό και τον εξωτερικό τους κόσμο, που είναι η αφετηρία της δημιουργικότητας.  Με αυτό τον τρόπο ανακαλύπτουν αυτά που τους αρέσουν περισσότερο και μαθαίνουν να φαντάζονται, να πειραματίζονται, να εφευρίσκουν και να δημιουργούν.  Όταν το παιδί έχει χρόνο και αφήνει τη φαντασία του ελεύθερη χτίζει κάστρα στην άμμο, παίζει ομαδικά παιχνίδια, οργανώνει μια παράσταση, ακολουθεί αυτά που το ενθουσιάζουν και δίνουν νόημα στη ζωή.  Αν δε μπορούμε να φανταστούμε κάτι πρώτα, μια ταινία, ένα βιβλίο, έναν πίνακα, μία θεραπεία για τον καρκίνο, δεν μπορούμε και να το δημιουργήσουμε!

Αποκωδικοποιώντας το «βαριέμαι»:

Συχνά τα παιδιά λένε ότι βαριούνται επειδή:

1. Έχουν συνηθίσει να έχουν δομημένο σχολικό και εξωσχολικό (άλλοτε πιο ‘βαρύ’, άλλοτε πιο ευχάριστο) πρόγραμμα και έχουν ξεμάθει να είναι ελεύθερα να διαλέξουν να κάνουν ό,τι τα ίδια επιθυμούν.
2. Έχουν συνηθίσει στη διασκέδαση που προσφέρει η τεχνολογία και η οθόνη, οπότε δεν ξέρουν πώς να κοιτάξουν μέσα στον ίδιο τους τον εαυτό για καθοδήγηση και ιδέες.
3. Χρειάζονται την προσοχή των γονιών τους, έστω και για λίγο, για να ‘γεμίσουν μπαταρίες’.

Ελεύθερος και μη οργανωμένος χρόνος

Τα περισσότερα παιδιά αν τους δοθεί ελεύθερος χρόνος στην αρχή θα ψιλογκρινιάξουν, στη συνέχεια όμως θα βρουν ενδιαφέροντα πράγματα για να απασχοληθούν.  Τα παιδιά χαίρονται όταν κατευθύνουν τα ίδια το παιχνίδι τους, επειδή το παιχνίδι είναι το κύριο έργο της παιδικής ηλικίας.  Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς όταν τα παιδιά λένε «βαριέμαι»;

Δοκιμάστε την απλή λύση «γεμίζω τις μπαταρίες του παιδιού»: αφήστε ό,τι κάνετε και δώστε την αμέριστη προσοχή σας στο παιδί σας με κουβεντούλα, αγκαλίτσες, γαργάλημα…  Έτσι έχετε την ευκαιρία να επανασυνδεθείτε και πιθανόν το παιδί σας να ‘γεμίσει’ συναισθηματικά και να συνεχίσει με αυτό που κάνει.

Αν πάλι δεν ξεκολλήσει από πάνω σας, αναρωτηθείτε αν είστε πολύ απασχολημένη/ος και το παιδί σας χρειάζεται περισσότερο χρόνο μαζί σας.  Μην ξεχνάτε, τις περισσότερες φορές που τα παιδιά γκρινιάζουν, δε συγκεντρώνονται και δε βρίσκουν τι να παίξουν είναι επειδή χρειάζονται περισσότερη συναισθηματική σύνδεση –και χρόνο- με τους γονείς τους. Η λύση βρίσκεται στα χέρια σας: δώστε στο παιδί σας κάποια δουλίτσα να σας βοηθήσει, αν είναι εφικτό, ή κάντε διάλειμμα και αφιερώστε χρόνο μαζί.

Όταν γεμίσει το ρεζερβουάρ αγάπης και γονεϊκής προσοχής του παιδιού, μπορείτε να το βοηθήσετε να σκεφτεί τι του αρέσει και πώς να οργανώσει το χρόνο και το παιχνίδι του.  Το σημαντικό είναι ότι του διδάσκετε πώς να παίζει και του δίνετε ιδέες, αλλά δεν του οργανώνετε εσείς το παιχνίδι.

Φτιάξτε το μαγικό κουτί καταπολέμησης της βαρεμάρας με ιδέες παιχνιδιού!

Ζητήστε από το παιδί να διακοσμήσει ένα κουτί παπουτσιών και βοηθήστε το να γράψει σε καρτέλες ιδέες για παιχνίδια, δραστηριότητες και κατασκευές.  Όποτε σας πει ότι βαριέται, το παροτρύνετε να διαλέξει στην τύχη μια καρτέλα και να εφαρμόσει την ιδέα δραστηριότητας που γράφει!

• Γράψτε σε ένα τετράδιο ανέκδοτα
• Κάντε ένα κάστρο με μαξιλάρια
•      Γράψτε ένα γράμμα σε συγγενή
• Κάνε μια βόλτα γύρω από το τετράγωνο
• Πήγαινε κουτσό γύρω-γύρω από το τραπέζι και από το ένα δωμάτιο στο άλλο
• Βάλτε μουσική και χορέψτε
• Κάντε μια ζωγραφιά με ένα παράξενο θέμα
• Φτιάξτε ένα σπίτι από κουτί από δημητριακά ή άλλο κουτί
• Κάνε εξάσκηση σε γλωσσοδέτες
• Πάρε μια μεζούρα ή χάρακα και μέτρησε διάφορα πράγματα μέσα στο σπίτι
• Ψέκασε έναν καθρέφτη και καθάρισέ τον με σφουγγαράκι
•   Γράψε δέκα πράγματα που αγαπάς σε κάθε μέλος της οικογένειάς σου
• Ζωγράφισε το πορτρέτο σου
• Προσπάθησε να ζωγραφίσεις με το πόδι σου
• Φύτεψε φακές ανάμεσα σε βρεμμένο βαμβάκι σε ένα κεσεδάκι από γιαούρτι
• Παρατήρησε τα σύννεφα και βρες με τι μοιάζουν
• Φτιάξε βαρκούλες από χαρτί και βάλε τις σε μια λεκάνη νερό
• Κάνε μια βόλτα με το ποδήλατο
• Γράψε μια ιστορία
• Γράψε ένα ποίημα
• Ξεκίνησε να γράφεις ημερολόγιο
• Φτιάξε τα συρτάρια/ντουλάπες στο δωμάτιό σου
• Φτιάξε έναν ζωολογικό κήπο για τα λούτρινα ζωάκια σου
• Φτιάξε φρουτοπαγάκια: βάλε χυμό φρούτων και μικρά κομματάκια φρούτων σε παγοθήκη και άφησέ τα να παγώσουν
• Φτιάξε και διακόσμησε ένα ημερολόγιο για το καλοκαίρι, σημειώνοντας τις σημαντικές ημερομηνίες
• Φτιάξε ένα κέικ ή ένα γλυκό
• Ξεκίνησε μια συλλογή (φύλλα/πέτρες/κουμπιά, κλπ)
• Μάθε ένα καινούργιο παιχνίδι στα χαρτιά
• Κάνε μια παράσταση τσίρκου
•      Κάνε ένα σόου με χορό και τραγούδι
• Κάνε μια θεατρική παράσταση
• Φτιάξε ένα ‘μαγικό φίλτρο’ Φτιάξε ένα κάστρο με διάφορα κουτιά
• Φτιάξε μια κάρτα γενεθλίων
• Οργάνωσε κυνήγι θησαυρού με χαρτάκια που έχουν οδηγίες
•        Κόψε εικόνες από ένα περιοδικό και φτιάξε ένα κολάζ
• Στήσε ένα μαγαζί και άρχισε να ‘πουλάς’
• Στήσε ένα εστιατόριο, φτιάξε κατάλογο, πάρε παραγγελία και σέρβιρε ψεύτικο φαγητό
• Μεταμόρφωσε το κρεβάτι σου σε πειρατικό καράβι και ξεκίνα μια περιπέτεια
• Παίξε με αφρό και σαπουνόφουσκες στο νεροχύτη
• Φτιάξε με ένα καλαθάκι και σπάγκο ένα ασανσέρ για να ανεβοκατεβάζεις τα λούτρινα ζωάκια σου από σκάλες ή ένα ψηλό έπιπλο
• Ζωγράφισε πέτρες
• Φτιάξε μια ζωγραφιά και κόλλησε πάνω της ρύζι/φακές/ζυμαρικά που θα τα βάψεις και αυτά
• Κάνε στις κούκλες σου μπάνιο με αφρόλουτρο
• Διάβασε ένα βιβλίο
• Μάθε τα λόγια από ένα αγαπημένο σου τραγούδι
• Παίξε γκαλερί έργων τέχνης: κρέμασε ένα σκοινί ρούχων στο δωμάτιο σου και κρέμασε εκεί τις ζωγραφιές σου ή κόλλησέ τες στο τζάμι
• Πάρε έναν μαγνήτη και τριγύρισε στο σπίτι να βρεις τι μαγνητίζεται
• Ζωγράφισε ένα έρημο νησί και όσα πράγματα θα ήθελες να πάρεις εκεί μαζί σου
• Παίξε μια παραλλαγή της τυφλόμυγας με τον αδερφή ή την αδερφή σου: οδήγησέ τον σε όλο το σπίτι και δώσε του να ακουμπήσει διάφορα αντικείμενα και να μαντέψει τι είναι.  Μετά αλλάξτε ρόλους
• Κάνε κάτι όμορφο για κάποιον άλλον

Έγραψε  για το boro.gr  η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος